بررسی مقاومت به بیماری زنگ زرد در گندم بهاره با پایش آزمایش مقایسه مقدماتی عملکرد

پذیرفته شده برای پوستر
کد مقاله : 1097-25IPPC
نویسندگان
1بخش تحقیقات علوم زراعی - باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران.
2بخش تحقیقات علوم زراعی - باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران. (s.bagherikia@areeo.ac.ir
چکیده
بیماری زنگ زرد (Puccinia striiformis f. sp. tritici) مهمترین بیماری گندم در ایران است که در اغلب مناطق کشور مشاهده می‌شود. اقلیم گرم و مرطوب شمال کشور به دلیل رطوبت نسبی بالا بیشتر مستعد این بیماری است. استفاده از ارقام مقاوم به بیماری زنگ زرد بهترین روش کنترل این بیماری و کاهش مصرف قارچکش‌های شیمیایی است. در این پژوهش تعداد 233 لاین گندم نان که در آزمایشات مقدماتی عملکرد سال زراعی 1400-1399 بودند از نظر بیماری زنگ زرد در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گرگان مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای گسترش بیشتر آلودگی در حاشیه آزمایش رقم حساس فلات کشت شد. همچنین از رقم مقاوم تیرگان به عنوان شاهد مقاوم آزمایش استفاده شد. پس از استقرار کامل بیماری روی رقم حساس در مرحله گیاه کامل یادداشت برداری در مرحله ظهور برگ پرچم بر اساس تیپ آلودگی انجام و به‌ صورت حساس (S)، نیمه حساس (MS)، مقاوم (R)، نیمه مقاوم (MR) و (O) مصون انجام شد. همچنین شدت آلودگی از 100-0 درجه‌بندی شد. از حاصل ضرب شدت بیماری در عدد ثابت مربوط به عکس العمل میزبان (O=0، R=0.2، MR=0.4، MS=0.8 و S=1) ضریب آلودگی محاسبه گردید. با توجه به شرایط مطلوب آب و هوایی در اواخر اسفند و فروردین بیماری زنگ زرد به خوبی مستقر و گسترش یافت. نتایج نشان داد که بر اساس تیپ آلودگی، 27 لاین‌ (12 درصد) در گروه نیمه مقاوم، 26 لاین‌ (11 درصد) در گروه نیمه حساس و 38 لاین (16 درصد) در گروه حساس به زنگ زرد قرار گرفتند. همچنین در 142 لاین‌ (61 درصد) نیز هیچگونه علائم آلودگی مشاهده نشد. بر اساس ضریب آلودگی، 51 لاین (22 درصد) مقاوم، 6 لاین (3 درصد) نیمه مقاوم، 10 لاین (4 درصد) نیمه مقاوم تا نیمه حساس، 20 لاین (9 درصد) نیمه حساس و 4 لاین (2 درصد) حساس بودند. از 10 لاین برتر از نظر عملکرد دانه، پنج لاین مصون، چهار لاین مقاوم و یک لاین نیمه مقاوم به زنگ زرد بودند.
کلیدواژه ها
 
Title
Investigating the resistance to yellow rust disease in spring wheat by monitoring the preliminary yield trial
Authors
Saeed Bagherikia, Mehdi Nazari
Abstract
Yellow rust disease (Puccinia striiformis f. sp. tritici) is the most important wheat disease in Iran and it is observed in most parts of the country. The warm and humid agro-climatic zone of northern Iran is prone to the emergence of this disease due to high relative humidity. The use of resistant cultivars is the most economical way to control this disease. In this study, 233 bread wheat genotypes in preliminary yield trials were evaluated for yellow rust disease n Gorgan agricultural research station in the 2020-2021 cropping season. To further spread the yellow rust infection, Falat cultivar (susceptible) was cultivated in the margin of the trail. Tirgan cultivar was also used as a resistant control in the trial. After complete establishment of the disease on the susceptible cultivar in the adult plant stage, data were recorded based on the infection type, as susceptible (S), Moderately susceptible (MS), resistant (R), Moderately resistant (MR) and immune (O). Infection intensity was also graded from 0-100. The coefficient of infection (CI) was calculated by multiplying the infection intensity in the constant values that is related to the plant response (O = 0, R = 0.2, MR = 0.4, MS = 0.8 and S = 1). Due to the favorable climatic conditions for the pathogen, in March and April, yellow rust disease was well established and spread. The results showed that based on the infection type, 27 lines (12%) were moderately resistant and 26 lines (11%) were moderately susceptible and 38 lines (16%) were susceptible to yellow rust. Also, no signs of infection were observed in 142 lines (61%). Based on coefficient of infection (CI), 51 lines (22%) were resistant, 6 lines (3%) were moderately resistant, 10 lines (4%) were moderately resistant to moderately susceptible, 20 lines (9%) were moderately susceptible and 4 lines (2%) were susceptible. Of the top 10 lines in terms of grain yield, five, four and one lines were immune, resistant and moderately resistant to yellow rust disease, respectively.
Keywords
resistance, variation, selection, Adult plant