تأثیر تراکم‌های مختلف لارو سرخرطومی برگ یونجه (Hypera postica Gyllenhal.) بر روی عملکرد و اجزای عملکرد یونجه (Medicago sativa.L)

پذیرفته شده برای پوستر
کد مقاله : 2035-25IPPC
نویسندگان
مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی
چکیده
یونجه با نام علمی Medicago sativa L.گیاهی دولپه‌ای و از خانواده بقولات (Leguminosae) است و همچنین چهارمین محصولی می‌باشد که در جهان از رشد گسترده‌ای برخوردار است. یونجه به علت کیفیت خوب و خوش‏‎‎‏خوراکی آن، دارا بودن ذخایر غذایی از جمله مواد معدنی مختلف، مواد پروتئینی و حتی انواع ویتامین‏‎های گوناگون، اهمیت خاصی پیدا کرده است. سرخرطومی برگ یونجه (Hypera postica Gyllenhal.) آفت مهم یونجه‌کاری در اکثر نقاط استان آذربایجان‌غربی، ایران و جهان است. در همین راستا برای برای تعیین رابطه‌ی بین تراکم و میزان خسارت، آزمایشی به روش آلودگی مصنوعی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با پنج تیمار در چهار تکرار به مدت دو سال در طی سال‌های 94 – 1393 انجام شد. تیمارها شامل قطعات نیم متر مربعی از رقم همدانی بود. تیمارهای وضع شده در مزرعه‌ای واقع در روستای قورت تپه ارومیه با تراکم‌های مختلفی از لاروهای سن یک، که از مزارع مختلف (شهرستان‌های شوط، چالدران و ارومیه) در ابتدای فصل جمع آوری شده بودند. تیمارهای مورد ارزیابی شامل: شاهد بدون آلودگی، 5 لارو در نیم متر مربع، 10 لارو درنیم متر مربع، 15 لارو در نیم متر مربع و 20 لارو در نیم متر مربع بودند. صفات مورد مطالعه شامل عملکرد تر، عملکرد خشک و ارتفاع بوته می‌باشند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد اثر تیمار برای تمامی صفات مورد مطالعه در طی دو سال متوالی در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود. برای صفات عملکرد تر و خشک در سال اول و دوم کمترین مقدار (بیشترین خسارت) مربوط به تیمارهای چهار و پنج می‌باشد و بیشترین مقدار مربوط به تمیار شاهد بود. برای صفت ارتفاع بوته در سال اول بیشترین خسارت مربوط به تیمار پنجم و در سال دوم تیمارهای چهارم و پنجم کمترین ارتفاع را داشتند، همچنین تیمار شاهد در هر دو سال بیشترین ارتفاع بوته را داشت. با توجه به نتایج حاصل از تجزیه مرکب در دو سال، اثر سال برای ارتفاع بوته در سطح احتمال پنج درصد و اثر تیمار برای تمامی صفات در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود. همچنین اثر متقابل سال در تیمار برای صفات عملکرد تر و خشک در سطح احتمال پنج درصد معنی‌دار بود. جهت تعیین ارتباط بین تعداد لارو در متر مربع و صفات مورد مطالعه تجزیه رگرسیون انجام گردید. مدل رگرسیونی برای صفات عملکرد تر، عملکرد خشک و ارتفاع بوته به عنوان متغییر وابسته به ترتیب برابر Y=0.700 – 0.006 X، Y= 0.245 – 0.002 X و Y= 43.973 – 0.272 X بود.
کلیدواژه ها
 
Title
The effect of different larval densities of the alfalfa weevil, Hypera postica (Gyllenhal), on yield and yield components of alfalfa (Medicago sativa L.)
Authors
Esmaeil Alizadeh
Abstract
Alfalfa (Medicago sativa L.), a dicotyledonous plant from the Leguminosae family, is the fourth most extensively grown crop worldwide. Alfalfa is particularly valued for its high quality and palatability, as well as its nutritional reserves, which include various minerals, proteins, and even multiple types of vitamins. The alfalfa weevil (Hypera postica Gyllenhal.) is a significant pest of alfalfa in many regions of West Azerbaijan Province, Iran, and globally. To determine the relationship between larval density and damage level, an experiment using artificial infestation was conducted in a randomized complete block design with five treatments and four replications over two years (2014-2015). The treatments consisted of half-square-meter plots of the Hamadani cultivar. The experimental plots were located in a field in the village of Qurt Tappeh, Urmia, and were infested with various densities of first-instar larvae collected at the beginning of the season from different fields (Shoht, Chaldoran, and Urmia). The treatments evaluated were: uninfested control, 5 larvae per half-square meter, 10 larvae per half-square meter, 15 larvae per half-square meter, and 20 larvae per half-square meter. The traits studied included fresh yield, dry yield, and plant height. The analysis of variance results showed that the treatment effects on all studied traits were significant at the 1% probability level over the two consecutive years. For fresh and dry yields in both the first and second years, the lowest values (indicating the highest damage) were observed in the fourth and fifth treatments, while the highest values were recorded for the uninfested control treatment. Regarding plant height, the greatest damage in the first year was observed in the fifth treatment, while in the second year, the fourth and fifth treatments had the lowest heights. The uninfested control treatment had the greatest plant height in both years. Combined analysis over two years indicated that the effect of the year on plant height was significant at the 5% probability level, and the treatment effects on all traits were significant at the 1% probability level. Additionally, the interaction effect of year and treatment on fresh and dry yields was significant at the 5% probability level. Regression analysis was conducted to determine the relationship between larval density per square meter and the studied traits. The regression models for fresh yield, dry yield, and plant height as dependent variables were Y = 0.700 – 0.006X, Y = 0.245 – 0.002X, and Y = 43.973 – 0.272X, respectively.
Keywords
alfalfa, Combined analysis, Pest, weevil and yield