بررسی خسارتزایی حشرات کامل سوسک کرگدنی(Coleop.: Scarabeaidae) elegans Prell Oryctes به خوشه‌های جوان در نخلستان‌های شهرستان دشتستان استان بوشهر

پذیرفته شده برای پوستر
کد مقاله : 1276-25IPPC (R2)
نویسندگان
1کارشناس مسئول واحد حفظ نباتات مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان دشتستان
2معاون مدیریت حفظ نباتات استان بوشهر
3مدیر حفظ نباتات استان بوشهر
4معاون فنی و کارشناس حفظ نباتات مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان دشتستان
5مدیر جهاد کشاورزی شهرستان دشتستان و کارشناس سابق حفظ نباتات
6کارشناس حفظ نباتات مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان دشتستان
چکیده
سوسک‌های کرگدنی خرما Oryctes Spp. (Coleop.:Scarabeaidae) به‌عنوان آفت کلیدی نخلستان‌های استان بوشهر محسوب می-شوند. علاوه بر خسارت شدید لاروها، حشرات کامل نیز در قسمت تاج درختان با تغذیه از اسپات‌ها و قاعده برگ‌ها وخوشه‌های جوان باعث بروز خسارت و شکستن آنها می‌شوند. مطالعات مزرعه‌ای به‌منظور بررسی وضعیت خسارتزایی حشرات کامل سوسک کرگدنیOryctes elegans Prel(Col.:Scarabeaidae) به اسپات‌ها و دم‌خوشه‌ی‌ خوشه‌های جوان در نخلستان‌های شهرستان دشتستان استان بوشهر، از اسفندماه 1400 تا اواخر خرداد ماه 1403 مصادف با شروع عملیات گرده افشانی تا اواخر آرایش خوشه انجام شد. بررسی ها به صورت سه بازدید در هفته از حداقل 40 باغ و هر باغ 20 اصله نخل مثمر و نمونه برداری و شمارش خوشه‌های سالم و خسارت دیده هر درخت بود. بر-اساس نتایج، خسارت حشرات کامل آفت به خوشه‌ها در نخلستان‌های هر دو بخش مرکزی و بوشکان (کلمه) محرز و میانگین سنی باغ‌های خسارت دیده اغلب بین 25 تا 40 سال و ارتفاع 6-4 متر بود. علاوه بر ارقام غالب کبکاب، زاهدی (قصب)، خسارت آفت در دیگر ارقام بومی نظیر شهابی، حاج باقری، شکر، قندی، برحی، بریمی، شیخ‌عالی و گنتار در هر دو منطقه مشاهده گردید. اما بیشترین خسارت در منطقه کلمه بوشکان به ترتیب در ارقام زاهدی و کبکاب و در نخلستان‌های بخش مرکزی به ترتیب روی ارقام کبکاب، شهابی و زاهدی بود. به‌طور میانگین حدود 20-15 درصد درختان مورد بازدید، یک تا سه خوشه جوان خسارت دیده داشتند. لذا با توجه به میانگین تعداد اسپات و خوشه در هر اصله نخل (زاهدی، حاج‌باقری و برحی 10 و کبکاب، شهابی و سایر ارقام 8- 6)، فقط میانگین کاهش عملکرد ناشی از خسارت حشرات کامل آفت به خوشه‌ها در این مناطق حدود 4 تا 5 درصد درهر درخت بود. همچنین مشخص شد حشرات کامل آفت اسپات‌های پیش‌رس و خوشه‌های بزرگ‌تر را ترجیح می‌دهند و در امتداد طولی دم‌خوشه با حفر کانال و ایجاد خاک اره باعث شکستن خوشه‌ها می‌شوند. در تمامی نمونه‌های خوشه آسیب دیده، مسیر تغذیه حشرات کامل و ایجاد تونل، از سمت قاعده دم خوشه به‌ سمت بیرون و در مواردی طول آن بیشتر از نصف دم خوشه بود. در باغ‌هایی که اقدام به نصب مستمر تله نوری، تکریب و رعایت بهداشت باغ کرده بودند، شدت آلودگی و خسارت آفت نسبت به دیگر باغ‌های بدون اقدام‌های کنترلی، بطور قابل توجهی کاهش یافت.
کلیدواژه ها
 
Title
Study on damage caused by adults of date palm fruit stalk borer, Oryctes elegans Prell (Coleop.:Scarabeaidae) to young clusters in date palm orchards of Dashtestan, Bushehr province.
Authors
Zinat Ahmadzadeh, Maryam Salehi, Ahmad sobhani, Tayibeh Kiyani, Ali Rahimi, Ehsan Hosieni
Abstract
Date palm fruit stalk borer, Oryctes elegans Prell (Coleop.:Scarabeaidae) is a key pest in date palms of Bushehr province. In addition of sever larval damage, adults cause damage in the crown of trees by feeding on spathe, frond bases young leaves, and stalk of clusters and then breaking them. Field studies was conducted for investigation the damage status caused by adults of O. elegans to the spathe and young cluster stalks in date palms in two regions of Dashtestan, Bushehr province, from March 2021 to mid-June 2024, from starting of pollination activity until late cluster arrangement. The studies were 3 visits per week from at least 40 orchards and each orchard 20 fruitful trees and sampling and counting of healthy and damaged clusters of each tree. Based on the results,adults damage to young clusters was observed in both central and Bushkan(Kelemeh) regions and the average age of the damaged trees were between 25 and 40 years with 4-6m height. In addition of Kabkab and Zahedi(Qasb) cultivars, the pest damage observed on other native cultivars such as Shahabi, Berimi, Sheikh Aali, Shekar, Qandi, and Gantar. However, the most damage in Bushkan region was on the Zahedi and Kabkab cultivars and in date palms of the central region, on Kabkab, Shahabi and Zahedi cultivars respectively. On average about 15-20% of the visited trees, had one to three damaged cluster. Therefore, according to the average number of clusters in each palm (10 in Zahedi, Haj Bagheri and Berehi) and (6-8 in Kabkab, Shahabi and other cultivars), the average of yield reduction caused by only adults to the fruit or clusters in these regions was about 4-5% per tree. Also it was determined that adults prefer the early spathe and larger clusters and feeding along cluster stalk by digging a tunnel and creating sawdust and leads to breaking the cluster. In The direction of feeding and tunnel digging by adults in all cases of damaged clusters, was from the base of the cluster stalk to the outside and in some cases, its length was more than half of the stalk of the cluster. In the date palms orchards that had done continuous installation of light traps, pruning and garden cleaning, the intensity of pest infestation and damage reduced considerably than other orchards without control measures.
Keywords
Date palm, Oryctes elegans, cluster, Damage