شاخص پایداری مصرف آفت‌کش‌ها در الگوی کشت مرسوم محصولات زراعی در استان اصفهان

پذیرفته شده برای پوستر
کد مقاله : 1292-25IPPC
نویسندگان
1عضو هیئت عمی
2مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصهان
چکیده
با استفاده از شاخص‌های پایداری می‌توان به بررسی پایداری کشاورزی برای مصرف نهاده‌ها (کود و آفت‌کش) پرداخت. هر چه مقدار این شاخص در یک دوره زمانی کاهش یابد، نظام تولید بیشتر به سمت پایداری هدایت می‌شود. جهت بررسی پایداری مصرف آفت‌کش‌ها در محصولات زراعی استان اصفهان، چهار محصول عمده در هر شهرستان به‌عنوان اولویت انتخاب و آمار مصرف آفت‌کش‌ها ثبت شد. سپس شاخص پایداری مصرف آفت‌کش‌ها (میزان مصرف آفت‌کش (لیتر)/ سطح زیر کشت (هکتار)) محاسبه گردید. در گام اول در قالب یک طرح کاملاً تصادفی شاخص‌ها بین شهرستان‌های مختلف مقایسه شد. نتایج نشان داد که حداکثر و حداقل شاخص پایداری آفت‌کش‌ها، به ترتیب مربوط به شهرستان‌های برخوار (397/10 با الگوی گندم، جو، خربزه و ذرت علوفه‌ای) و خوانسار (564/ 0 با الگوی گندم، جو، سیب‌زمینی و یونجه) بود. بنابراین ازنظر مصرف آفت‌کش‌ها، پایداری کشاورزی در محصولات زراعی در شهرستان خوانسار حداکثر و در شهرستان برخوار حداقل می‌باشد. در گام دوم در قالب یک طرح تصادفی نامتعادل شاخص‌ها بین محصولات مختلف مقایسه شد. نتایج نشان داد که ازنظر شاخص پایداری آفت‌کش‌ها بین 10 محصول، خربزه، طالبی و پیاز حائز حداکثر میانگین (به ترتیب 278/20، 925/11 و 500/6) شده‌اند. به‌عبارت‌دیگر میزان مصرف انواع آفت‌کش‌ها در واحد سطح برای این سه محصول حداکثر است. در گام سوم، مقایسه شهرستان‌های با الگوی کشت مشابه برای محصولات زراعی نشان داد که میزان مصرف آفت‌کش‌ها در واحد سطح در الگوهای کشت مشابه متفاوت است و این امر سبب تفاوت معنی‌دار شاخص‌های پایداری شده است. به‌عنوان‌مثال، الگوی کشت در شهرستان‌های خوانسار، سمیرم و چادگان باهم شبیه است (الگوی کشت: گندم، جو، سیب‌زمینی یونجه). ازآنجایی‌که میزان مصرف انواع آفت‌کش‌ها در شهرستان خوانسار کمتر است، شاخص‌ پایداری مصرف مجموع آفت‌کش‌ها در این شهرستان 564/0 شده که نسبت به شهرستان‌ها سمیرم و چادگان (به ترتیب 926/1 و 508/3) کمتر است. این مطالعه نشان داد که در برخی موارد پایداری مصرف آفت‌کش‌ها بیشتر تحت تأثیر نوع محصول قرار دارد. به‌عنوان نمونه، مقایسه الگوی کشت در دو شهرستان اردستان (با الگوی گندم، جو، طالبی و یونجه) و اصفهان (با الگوی گندم، جو، ذرت علوفه‌ای و یونجه) نشان داد که انتخاب ذرت علوفه‌ای به‌عنوان اولویت کشت به‌جای طالبی سبب کاهش شاخص پایداری مصرف مجموع آفت‌کش‌ها در شهرستان اصفهان (791/1) نسبت به شهرستان اردستان (106/5) شده است. به‌عبارت‌دیگر پایداری کشاورزی ازنظر مصرف انواع آفت‌کش‌ها در شهرستان اصفهان با انتخاب ذرت علوفه‌ای به‌عنوان اولویت کشت افزایش یافته است. در اصلاح الگوی کشت محصولات زراعی در شهرستان‌های مختلف استان لازم است سیاست گذران علاوه بر ساختار اقتصادی-اجتماعی و ساختار انرژی، به ساختار زیست‌محیطی (پایداری مصرف نهاده‌ها ازجمله آفت‌کش‌ها) نیز توجه داشته باشند.
کلیدواژه ها
 
Title
Sustainability index of pesticides consumption in the cropping pattern of crops in Isfahan province, Iran
Authors
Mohammad Reza Nematollahi, Amir hooshang Jalali
Abstract
Sustainability indices provide possibility for studying the sustainability of agriculture for the consumption of inputs (fertilizers and pesticides). As the index decreases over a period of time, the production system becomes more sustainable. In order to investigate the sustainability of pesticide consumption in Isfahan province, Iran, four main crops in each city were selected and statistics of pesticides consumption were recorded. Then, the sustainability index of pesticide consumption was calculated based on formula (pesticide consumption amount (liter)/ cultivation area (ha)). In the first step, in a completely randomized design, the indices were compared between different cities. Results showed that the highest and lowest sustainability indices were respectively recorded in Barkhar (10.297, with pattern of wheat, barley, melon, fodder corn) and Khansar (0.564, with pattern of wheat, barley, potato, and alfalfa). Therefore, in terms of pesticide consumption, agricultural sustainability in crops was highest in Khansar city and minimum in Barkhar city.In the second step, in an unbalanced randomized design, the indices were compared among different crops. The results showed that in terms of pesticide stability index, among 10 crops, melon, cantaloupe and onion have the maximum average (20.278, 11.925 and 6.500, respectively). In other words, the amount of pesticide consumption per cultivation area was highest for these three crops. In the third step, the comparison of cities with similar patterns showed that the amount of pesticide consumption per cultivation area is different in similar patterns, and this has caused a significant difference in sustainability indices. For example, the cultivation pattern in Khansar, Semiram and Chadegan cities were similar (pattern: wheat, barley, potato, alfalfa). Since the consumption of all kinds of pesticides is lower in Khansar city, the sustainability index of total pesticide consumption in this city is 0.564, which is lower than Semiram and Chadegan cities (1.926 and 3.508, respectively). This study showed that in some cases, the sustainability of pesticide consumption is more influenced by the type of crop. As an instance, the comparison of the pattern in the two cities of Ardestan (pattern: wheat, barley, cantaloupe and alfalfa) and Isfahan (pattern: wheat, barley, fodder corn and alfalfa) showed that choosing fodder corn as a priority for cultivation instead of cantaloupe caused a decrease in the sustainability index of total pesticide consumption in Isfahan city is (1.791) compared to Ardestan city (5.106). In other words, the sustainability of agriculture in terms of pesticide consumption in Isfahan city has increased by choosing fodder corn as a priority for cultivation. To improve the pattern of crops in different cities of the province, it is necessary for policymakers to pay attention to the ecological structure (sustainability of consumption of inputs, including pesticides), in addition to the socio-economic structure and energy structure.
Keywords
sustainability index, Pesticide, crops, Isfahan Province, environmental structure