تعیین خسارت بیماری سیاهک ساقه نیشکر در استان خوزستان
پذیرفته شده برای پوستر
کد مقاله : 1305-25IPPC
نویسندگان
1پژوهشگر بیماری شناسی موسسه تحقیقات و آموزش نیشکر و صنایع جانبی
2مدیر گروه تحقیقات گیاه پزشکی موسسه تحقیقات و آموزش نیشکر و صنایع جانبی
3پژوهشگر علفهای هرز موسسه تحقیقات و آموزش نیشکر و صنایع جانبی
4پژوهشگر بیماری شناسی موسسه تحقیقات نیشکر
چکیده
نیشکر توسط عوامل بیماریزای بسیاری مورد هجوم قرار میگیرد که این عوامل باعث افت عملکرد این محصول میگردد. شناسایی و تعیین میزان خسارت این عوامل بیماریزا و جلوگیری از شیوع هرکدام در یک منطقه در راستای کاهش خسارت میبایست انجام گردد. به منظور تعیین میزان خسارت بیماری سیاهک ساقه نیشکر در ده رقم تجاری و امیدبخش، طرح آزمایشی در قالب بلوکهای کامل تصادفی با دو تیمار و سه تکرار در مزرعه آزمایشی واقع در مؤسسه تحقیقات و آموزش توسعه نیشکر خوزستان طی سالهای 1402-1400 در نظر گرفته شد. از هر رقم 300 قلمه تک جوانهای تهیه که پس ازضدعفونی قلمهها با آب 50 درجه سلسیوس، 150 جوانه از هر رقم به عنوان تیمار شاهد در نظر گرفته شد و به مدت 48 ساعت در دمای 30-28 درجه سلسیوس اینکوباسیون شدند. تعداد 150 جوانه از هر رقم نیز بمدت 15 دقیقه در سوسپانسیون اسپور قارچ عامل سیاهک ساقه نیشکر مستغرق شده و مایه زنی گردیدند. پس از اینکوباسیون، قلمهها طبق نقشه کشت گردیدند. به منظور ارزیابی صفات کمی و کیفی، از هر تیمار 20 ساقه به طور تصادفی انتخاب و ارتفاع ساقه، طول و تعداد میانگره، قطر میانگره وسط، وزن ساقه (تناژ) و آنالیز کامل شربت اندازهگیری و ثبت گردید. تجزیه و تحلیل آماری دادههای این پژوهش با استفاده از نرمافزار SAS انجام شد. بررسی صفات کمی و کیفی نیشکر طی دو سال نشان داد که از لحاظ ارتفاع ساقه، طول میانگره وسط، وزن 20 ساقه، عملکرد در هکتار، کیفیت شربت استخراج شده، درصد شکر به نیشکر (Yield%) و استحصال شکر سفید (R.S.%) اختلاف معنی داری در سطح یک درصد بین ارقام مشاهده میشود. همچنین از لحاظ عملکرد، اختلاف معنیداری در سطح یک درصد بین تیمار مایهزنی شده با اسپور سیاهک و شاهد مشاهده شد. در سال اول نیز اثر متقابل رقم بر آلودهسازی با اسپور نیز در صفت قطر میانگره وسط در سطح یک درصد معنیدار شد. نتایج سال دوم نیز از نظر اثر بیماری سیاهک ساقه نیشکر بر کاهش محصول همانند نتایج سال اول بیانگر تفاوت قابل ملاحظهای بین تیمار مایهزنی شده با اسپور سیاهک و شاهد میباشد. تجزیه و تحلیل دادهها طی دو سال نشان داد که بیشترین کاهش عملکرد مربوط به رقم NCo310 به ترتیب به میزان6/52 و 80/49 درصد و کمترین کاهش عملکرد به میزان 11 و 46/13 درصد مربوط به رقم SP70-1143 میباشد. نتایج حاصل مؤکد این مطلب است که باید از کشت ارقام پرمحصول آلوده به این بیماری جلوگیری بعمل آید. همچنین میتوان در برنامه انتخاب، از ارقام مقاوم و نسبتاً مقاوم به بیماری که کاهش کمی و کیفی کمتری را در محصول باعث میشوند، بعنوان پایههای والدینی استفاده کرد. در نتیجه ارقام با مقاومت بالاتر به بیماری معرفی و تولید میشوند که در نهایت منجر به افزایش بهرهوری خواهد شد.
کلیدواژه ها
Title
Evaluation of the damage caused by sugarcane smut disease in Khuzestan province
Authors
Neda Nasir pour, Hosein Moazzen Reza-Mahalleh, Abbas Ebrahimi, Amal Fazliarab, sajad mianabi
Abstract
Sugarcane is attacked by many pathogenic agents that caused lost in yield. Identification and evaluation of the damage of these causal agents and preventation of their incidence in the area should be done to decrease damage. This study was implemented to evaluate the damage of caused by smut disease in 10 cultivars, in the form of a randomized complete blocks design by two treatments and three replications in experimental field located at sugarcane research and training institute of Khuzestan in 2021-2023. So about 300 single-bud setts from each cultivar were prepared and treated with 50oC hot water, then 150 single-bud setts from each cultivar were selected as control treatment and incubated about 48 hours at 28-30oC. About 150 single-bud setts from each cultivar were dipped in smut spore suspension for 15 minutes to inoculate. The setts were planted according to design after incubating. In order to evaluate the qualitive and quantitive traits of treatments, 20 samples were selected of each treatment randomely and stem height, length and number of internodes, dimension of middle internode, stem weight and complete analyzes of syrup were measured. Statistical analyzes of data were run with SAS software. Evaluation of qualitive and quantitive traits during two years indicate that in the case of stem height, length of middle internode, weight of 20 stalks, yield per hectar, %Q.R., percent of sugar to sugarcane, % R.S., there are significant difference at level one percent among cultivars. In addition, a significant difference is observed at level one percent between control and inoculated treatment. At the first year, the interaction effect of cultivar on inoculated with spore was significant at level one percent at the internode dimension trait. The results of first year in the case of effect of smut disease on yield loss as the results of second year, show the significant difference between inoculated treatment and control. Analyzes of data during two years show that most yield lost is belong to cultivar NCo310 by 52.6% and 49.8% and the least yield lost is belong to cultivar SP70-1143 by 11% and 13.46% respectively. The results emphasize that according to rate of damage, planting the high quality and susceptible cultivars should be stopped. Also, the resistant and moderately resistant with low quantity and quality damage could be applied in selection program as parental source. So, the high resistant cultivars will be produced with more efficiency of product and decrease of damage.
Keywords
High yield cultivars, Sugarcane tonnage, Whip smut