خواص حشر‌ه‌کشی برخی از اسانس‌های گیاهی روی سوسک کشیش Rhyzopertha dominica (F.)، در شرایط آزمایشگاهی

پذیرفته شده برای پوستر
کد مقاله : 1335-25IPPC
نویسندگان
1دانشجوی دکتری حشره‌شناسی، گروه گیاه‌پزشکی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
2دانشجوی کارشناسی ارشد حشره‌شناسی، گروه گیاه‌پزشکی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
3گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
4دانش آموخته کارشناسی ارشد حشره‌شناسی، گروه گیاه‌پزشکی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
5گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
6گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.
7گروه علوم گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی مغان، دانشگاه محقق اردبیلی
چکیده
سوسک کشیش،Rhyzopertha dominica F. ، یکی از آفات مهم دانه‏های غلات در انبارها بوده و خسارت اقتصادی سنگینی به بار می‏آورد. با توجه به ضرورت استفاده از عوامل سازگار با محیط زیست در مدیریت حشرات آفات، در پژوهش حاضر سمیت اسانس‌های مرزه (Satureja hortensis L.)، میخک (Syzygium aromaticum L.)، نعناع فلفلی (Mentha piperata L.)، زنیان (Carum copticum L.)، آنیسون (Pimpinella anisum L.) و رازیانه (Foeniculum vulgare Mill) روی سوسک کشیش در شرایط آزمایشگاهی ارزیابی شد. اسانس‌گیری با استفاده از دستگاه کلونجر با روش تقطیر آب انجام شد. سمیت اسانس‌ها با قرار دادن حشرات کامل نر و ماده (یک روزه) آفت روی دانه‌های گندم آغشته شده با غلظت‌های مختلف اسانس‌ها (5/0 تا 15 میکرولیتر بر گرم از اسانس مرزه، میخک، نعناع فلفلی، زنیان، انیسون و رازیانه) برآورد شد. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت اسانس‌ها میزان مرگ و میر حشرات کامل افزایش یافت. سمیت اسانس‌های مرزه و میخک بیشتر از سایر اسانس‌ها بود. مقادیر LC50 اسانس‌های مرزه و میخک به‌ترتیب 98/5 و 39/6 میکرولیتر بر گرم بعد از 24 ساعت محاسبه شد که طی 72 ساعت به‌ترتیب تا 78/3 و 95/3 میکرولیتر بر گرم کاهش یافت. نتایج آزمایش‌های زیرکشندگی پس از 72 ساعت نشان داد که طول عمر حشرات کامل نر و ماده و زادآوری ماده‌ها تحت تاثیر مقادیر LC30 اسانس‌های مرزه و میخک (به‌ترتیب برابر با 37/2 و 48/2 میکرولیتر بر گرم) به‌طور معنی‌داری کم‌تر از سایر تیمارها بود (05/0(P < . نرخ خالص تولیدمثل (R0)، نرخ ذاتی افزایش جمعیت (r) و نرخ متناهی افزایش جمعیت (λ) آفت هم تحت تاثیر اسانس مرزه به‌طور معنی‌داری کم‌تر از سایر تیمارها بود (05/0(P <. با توجه به پایین بودن مقادیر LC50 اسانس‌های مرزه و میخک و تاثیر آن‌ها در فراسنجه‌های جمعیتی آفت، می‌توان اسانس‌های مذکور را جهت انجام تحقیقات تکمیلی به‌عنوان جایگزین‌های طبیعی برای آفت‌کش‌های شیمیایی در مدیریت سوسک کشیش پیشنهاد کرد.
کلیدواژه ها
 
Title
Insecticidal properties of some plant essential oils against the lesser grain borer, Rhyzopertha dominica (F.), in laboratory conditions
Authors
Maryam Elahi, Fatemeh Mirzaei Kouhsareh, Aryan Ebadi, Arash Farhoomand, Haniye sadat Azizi kashi, Aysona Aghcheli, Roya Ahmadpour, Bahram Naseri, Asgar Ebadollahi
Abstract
The lesser grain borer, Rhyzopertha dominica F. is one of the important pests of cereal grains in storage and causes economically severe damage. Considering the need to use eco-friendly agents in insect pest management, in the current study, the toxicity of essential oils of savory (Satureja hortensis L.), clove (Syzygium aromaticum L.), peppermint (Mentha piperata L.), ajwain (Carum Copticum L.), anise (Pimpinella anisum L.), and fennel (Foeniculum vulgare Mill) was evaluated against the lesser grain borer. The extraction of essential oils was done using a Clevenger-type apparatus through hydro-distillation method. The toxicity of essential oils was evaluated by placing one-day-old adult males and females insects on wheat grains treated with different concentrations of essential oils (from 0.5 to 15 µl/g of savory, clove, peppermint, ajwain, anise and fennel essential oil). The results showed that the mortality of pest increased with increasing essential oil concentrations. The toxicity of savory and clove essential oils on the pest was higher than the others. The LC50 values of savory and clove essential oils were calculated as 5.98 and 6.39 µl/g after 24 h, which, respectively, decreased to 3.78 and 3.95 µl/g within 72 h. The results of the sublethal experiments after 72 hours showed that males and females’ longevity and the fecundity of females affected by LC30 values of savory and clove essential oils (respectively equal to 2.37 and 2.48 µl/g) were significantly lower than other treatments (P < 0.05). The net reproductive rate (R0), intrinsic rate of natural increase (r), and finite rate of increase (λ) of the pest in savory essential oil treatments were also significantly lower than others (P <0.05). Considering the low-LC50 values of savory and clove essential oils and their effects on the demographic parameters of the pest, the mentioned essential oils can be suggested as natural alternatives to chemical pesticides in the management of the lesser grain borer for further research.
Keywords
Plant essential oils, toxicity, sub-lethal effects, Storage pest