زیست‌ شناسی سوسک چهار نقطه‌ای حبوبات،Callosobruchus maculatus (F.) ، روی رقم‌های مختلف عدس

پذیرفته شده برای پوستر
کد مقاله : 1408-25IPPC
نویسندگان
1گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
2گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.
3دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
4گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
5گروه علوم گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی مغان، دانشگاه محقق اردبیلی
چکیده
عدس (Lens culinaris Med) از جمله گیاهان زراعی مهم تیره بقولات بوده و به‌طور متوسط حاوی ۲۲ درصد پروتئین است. سوسک چهارنقطه‌ای حبوبات (Callosobruchus maculates F.) آفت انباری و مزرعه‌ای دانه‌های حبوبات می‌باشد که در تمام نقاط جهان به‌ویژه مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری، خسارت اقتصادی بالایی به این محصولات وارد می‌آورد. اگرچه استفاده از سموم شیمیایی تدخینی مرسوم‌ترین روش مدیریت آفات محسوب می‌شود، کاربرد این سموم عوارض جانبی زیان‌باری را برای انسان و جانداران غیرهدف به همراه داشته است. بنابراین، معرفی روش‌های کارآمد و کم‌خطر در مدیریت آفات ضروری می‌باشد. استفاده از ارقام مقاوم گیاهی یکی از روش‌های موثر در برنامه‌های مدیریت تلفیقی آفات کشاورزی است. همچنین بررسی ویژگی‌های زیستی و جمعیتی آفات از عوامل بسیار مهم در ارزیابی میزان حساسیت یا مقاومت گیاهان میزبان در مقابل آن‌ها می باشد. در پژوهش حاضر، تاثیر ارقام مختلف عدس شامل پرکوز، گچساران، سنا، سپهر و بیله‌سوار روی ویژگی‌های زیستی و فراسنجه‌های رشد جمعیتی سوسک چهارنقطه‌ای حبوبات بررسی شد. تمامی آزمایش‌ها در اتاقک پرورش با شرایط دمایی 1 ±30 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5 ± 65 درصد و تاریکی کامل انجام گرفت. نتایج بدست آمده نشان داد که درصد بقای آفت در رقم بیله‌سوار از بقیه ارقام کمتر بود (70%). طولانی‌ترین دوره قبل از بلوغ به‌ترتیب مربوط به ارقام بیله‌سوار (92/29 روز)، گچساران (52/28 روز) و سپهر (40/28 روز) بود. زادآوری آفت روی ارقام بیله-سوار (33/59 تخم) و سپهر (94/59 تخم) کمترین مقدار را داشت. کمترین نرخ ذاتی افزایش جمعیت در رقم بیله‌سوار با مقدار 096/0 بر روز مشاهده گردید. میانگین زمان یک نسل در ارقام بیله‌سوار (97/29 روز)، گچساران (40/29 روز) و سپهر (20/29 روز) بیشترین مقدار را داشت و مدت زمان دو برابر شدن جمعیت در رقم بیله‌سوار (21/7 روز) از بقیه ارقام بیشتر بود. براساس یافته‌های به‌دست آمده از پژوهش حاضر، رقم بیله‌سوار را می‌توان به‌عنوان مقاوم‌ترین رقم در برابر افزایش جمعیت سوسک چهارنقطه‌ای حبوبات معرفی کرد.
کلیدواژه ها
 
Title
Biology of cowpea weevil, Callosobruchus maculatus (F.), on different lentil cultivars
Authors
Aryan Ebadi, Bahram Naseri, Behnam Amiri Besheli, Jabraeil Razmjou, Asgar Ebadollahi
Abstract
Lentil (Lens culinaris Med) is among the important crops of Leguminosae and, on average, contains 22% protein. The cowpea weevil (Callosobruchus maculatus F.) is a storage and field pest of legume seeds which cause significant economic damage to these products all over the world, particularly in tropical and subtropical regions. Although the use of fumigants is a common method in pest management, their application led to detrimental side effects on human and non-target organisms. Therefore, the introduction of effective and low-risk methods in pest management is necessary. The use of resistant varieties is one of the effective methods in the integrated management of agricultural pests. Also, studying the biological and demographic parameters of pests is one of the most important factors in evaluating the sensitivity or resistance of host plants against them. In the present study, the effect of different lentil cultivars, including perkoz, gachsaran, sana, sepehr, and bileh-savar, on the biological and demographic parameters of cowpea weevil was assessed. All the experiments were done in the rearing chamber with 30 ± 1 °C, 65 ± 5% relative humidity, and complete darkness. The obtained results indicated that the survival percentage of the pest on the Bileh-savar cultivar was the lowest (70%). The longest pre-adult period was related to the Bileh-savar (29.92 days), Gachsaran (28.52 days), and Sepehr (28.40 days) cultivars. Fecundity was the lowest on Bileh-Savar (59.33 eggs) and Sepehr (59.94 eggs) cultivars. The lowest intrinsic rate of population increase was observed on the Bileh-savar cultivar with 0.096 day-1. The mean generation time was the highest on Bileh-savar (29.97 days), Gachsaran (29.40 days), and Sepehr (29.20 days) cultivars, and the doubling time was the highest on Bileh-savar cultivar (7.21 days). Based on the findings of the present study, the Bileh-savar cultivar can be introduced as a resistant cultivar for population increase of the cowpea weevil.
Keywords
Lentil, Demographic parameters, biological characteristics, Cowpea weevil