بررسی برخی از شاخص های جمعیت زنبور گرده افشان انجیر Blastophaga psenes (L., 1758) (Hym. Agaonidae) در نژادگان های مختلف برانجیر استان فارس

پذیرفته شده برای پوستر
کد مقاله : 1454-25IPPC
نویسندگان
1بخش تحقیقات گیاه‌پزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کهگیلویه و بویراحمد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یاسوج، ایران
2عضو هیات علمی بخش تحقیقات گیاهپزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کهگیلویه و بویراحمد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یاسوج، ایران
3مؤسسه تحقیقات علوم باغبانی ، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی کرج، ایران
4. پژوهشکده میوه‌های معتدله و سردسیری ، مؤسسه تحقیقات علوم باغبانی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
چکیده
زنبور گرده‌افشان انجیر (Blastophaga psenes)در گرده‌افشانی و تشکیل میوه ارقام انجیـر خوراکی گروه ازمیر و افزایش کیفیـت میـوه انجیر نقش به‌سزایی دارد. سیکونیوم‌های (گل‌آذین‌های) محصول بهاره برانجیر به‌دلیـل دارا بـودن زنبـور بلاستوفاگا و دانه گرده کافی در گرده‌افشانی درختان انجیر خوراکی اهمیت ویژه‌ای دارند. به‌دلیل تفاوت نژادگان‌های مختلف بر انجیر از نظر کارایی بردهی، طی سال‌های 1402-1401 در انجیرستان‌های استان فارس، مطالعه‌ای درخصوص تراکم زنبور گرده‌افشان انجیر B. psenes در نژادگان‌های برانجیر شهرستان‌های استهبان، کوار، خفر، سروستان و شیراز انجام شد. در این پژوهش گل‌آذین‌های بهاره 43 نژادگان‌ برانجیر از نظر درصد گل-آذین‌های حامل زنبور، متوسط تراکم جمعیت و تراکم نسبی زنبور گرده‌افشان با استفاده از روش الگوریتم K نزدیک‌ترین همسایه (KNN) تجزیه و تحلیل شدند. نتایج تجزیه و تحلیل انجام شده نشان داد که اختلاف معنی‌داری بین نژادگان بر انجیر از نظر درصد گل‌آذین‌های حامل زنبور (42df=، 02/ 181MS=)، متوسط تراکم جمعیت زنبور (42df=، 39/167MS=) و تراکم نسبی زنبور (42df=، 05/ 0 MS=) وجود دارد. متوسط درصد گل‌آذین‌های حامل زنبور، متوسط تراکم جمعیت و تراکم نسبی زنبور به‌ترتیب 51/13± 83/92، 29/26± 25/45 و 24/0±18/0 زنبور در یک گل‌آذین‌ از نژادگان‌های مورد بررسی بود. همچنین تعداد زنبور بلاستوفاگا بیشترین متوسط تراکم جمعیت و تراکم نسبی زنبور به ترتیب معادل 99 و 99/0 در نژادگان "هکلی" و کمترین آن به‌ترتیب معادل 12/0 و 87/0 در نژادگان "شاه‌انجیری" مشاهده شد. نژادگان‌های مختلف برانجیر از نظر اندازه میوه، تعداد میوه در هر شاخه، دوره رسیدگی میوه، میزان تولید گرده و زنده‌مانی گرده با یکدیگر تفاوت داشتند. تخمین تعداد زنبور B. psenes در گل‌آذین‌های برداشت شده از نژادگان مختلف به‌منظور شناسایی نژادگان با پتانسیل بالای کاپریفیکاسیون (بردهی) برای تولیدکنندگان انجیر یا بهره‌برداری در برنامه‌های بهنژادی می‌تواند مورد توجه قرار گیرد.
کلیدواژه ها
 
Title
Some population indices of the fig wasp Blastophaga psenes (L., 1758) (Hym. Agaonidae) existing in different caprifig genotypes in Fars province
Authors
Nazanin Doryanizadeh, Hadi Karimipour Fard, Hamid Zare, Masoud Latifian
Abstract
Fig wasp (Blastophaga psenes L.) plays a major role in the caprification of edible figs. It also leads to increases in the fig fruit quality. The syconia of the profichi caprifigs due to the presence of Blastophaga wasp and sufficient pollen are necessary to caprification and fruit production of the Smyrica edible figs. Due to the different suitability of caprifig genotypes in caprification, a study was conducted to investigate the effect of caprifig genotypes on the fig wasp (B. psenes) density in Fars province (Estahban, Kavar, Khafar, Sarvestan and Shiraz cities) during 2022-2023. In this research, the profichi syconia of 43 caprifig genotypes the percentage of syconia containing the fig wasp, the average population density, and the relative density of fig wasp were analyzed using the K Nearest Neighbor (KNN) algorithm. The results showed that there is a significant difference between the caprifig genotypes in terms of the percentage of syconia containing the fig wasp (MS=181.02 df=42), the average fig wasp density (MS=167.32, df=42), and the relative population density of the fig wasp (MS=0.05, df=42). The average percentage of syconia containing the fig wasp, the average population density, and the relative density of fig wasps were 92.83±13.51, 45.25±26.29 and 0.18±0.24 wasps in one syconium of the caprifig genotypes, respectively. Regarding the number of fig wasps, the “Hakali” genotype had the highest average population density and relative density 99 and 0.99, while the “Shahanjiri” genotype had the lowest values of 0.12 and 0.87 for population density and relative density of fig wasps respectively. The different caprifig genotypes vary in characteristics such as syconium size, syconium yield per shoot, ripening time, amount of pollen production, and pollen viability. The caprifig genotypes with a high number of B. psenes wasps could serve as a useful index for identifying fig genotypes with a high potential for caprification. They should be considered for fig production or breeding programs.
Keywords
pollinator wasp, Caprifig, Blastophaga, Caprification