گزارش جدید زنبور (Hymenoptera: Vespidae) Polistes indicus Stolfa, 1934 در دامنه جنوبی رشتهکوه البرز در ایران
پذیرفته شده برای پوستر
کد مقاله : 1647-25IPPC
نویسندگان
1دانشجوی کارشناسی
2عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی شاهرود
3هیئت علمی دانشگاه زابل
چکیده
زنبورهای خانواده Vespidae با نامهای زنبورهای کاغذساز، زنبورهای زرد، زنبورهای سرخ، زنبورهای بنا و زنبورهای کوزهگر شناخته میشوند. خانوادهای نسبتاً بزرگ با گونههایی بسیار عمومی و کاملاً شناخته شده از راسته بال غشائیان هستند. اکثر آنها به رنگ سیاه با لکههای زرد یا مایل به سفید و یا کاملاً به رنگ مایل به قهوهای میباشند. برخی از گونهها دارای زندگی اجتماعی بوده و لذا کلنی آنها شامل سه کاست ملکه، کارگر و نر است. در تعدادی از گونهها بین ملکه و کارگر اختلاف بسیار کمی وجود دارد ولی معمولاً ملکه ها کمی بزرگتر هستند. حدود 5000 گونه توصیف شده دارند و گونههای این خانواده همه جازی هستند. اکثر گونهها دارای زندگی انفرادیاند، ولی تعداد قابل توجهی نیز زندگی اجتماعی دارند طبقه بندیهای متفاوتی برای زنبورهای این خانواده مطرح شده است. گونههای این خانواده در 6 زیرخانواده به نامهای Stenogastrinae ، Polistinae،Eumeninae ،Masarinae ،Euparaginae و Vespinae قرار میگیرند. نمونه مطالعه شده در این پژوهش در بهار سال 1403 با استفاده از تور حشرهگیری در استان سمنان، شهر میامی و از حاشیه مزرعه چغندرقند جمع آوری شد. نمونه جمعآوری شده تحت عنوان Polistes indicus Stolfa, 1934 شناسایی شد که به زیرخانواده Polistinae تعلق دارد. از این زیرخانواده دو جنس از ایران گزارش شده که جنس Polistes گونههای بیشتری را در خود جای داده است. گونههای این جنس از مناطق مختلف جغرافیایی گزارش شده و شامل 203 گونه توصیف شده است. این گونه بیشترین شباهت را با دو گونه Polistes olivaceus (De Geer, 1773) و Polistes wattii Cameron 1900 دارد. مهمترین خصوصیات افتراقی این گونه از دوگونه مذکور موارد ذیل هستند: چشمهای ساده پشتی با قطر کمتر از فاصله آنها، فاصله بین چشم ساده پشتی تا حاشیه داخلی چشم مرکب یک و نیم برابر فاصله بین دو چشم ساده پشتی، شیار فوقانی کلیپئوس کمعمق و بیرنگ، نقاط فرورفته سطح کلیپئوس عمدتا در قسمت تحتانی، رنگ عمومی بدن زرد مایل به قهوهای با الگوهای قهوهای مشخص در سطح پشتی قفس سینه و شکم. این زنبور در کشورهای عمان، امارات متحده عربی، افغانستان، ایران (استانهای کرمان و سیسستان و بلوچستان)، پاکستان و عراق پراکنده است. در این پژوهش این گونه برای اولین بار از نیمه شمالی ایران گزارش میشود. نمونه متعلق به این گونه در کلکسیون حشرات گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی دانشگاه زابل نگهداری میشود.
کلیدواژه ها
Title
First record of the occurrence of in the southern slopes of the Alborz mountrains
Authors
Zahra Nosrati, Masoud Hakimitabar, Ehsan rakhshani
Abstract
The wasps of the family Vespidae are known as paper wasp, yellow jacket, hornets, mason wasp and potter wasps. They are a relatively large family with very common and well-known species Hymenoptera. Most of them are black with yellow or whitish spots or completely brown in color. Some species have a social life and therefore their colony consists of three castes: queen, worker and male. In some species, there is a very small difference between the queen and the worker, but usually the queens are a little bigger. There are about 5000 described species and the species of this family are ubiquitous. Most of the species have a solitary life, but a significant number also have a social life. Different classifications have been proposed for the bees of this family. The species of this family are placed in 6 subfamilies named Stenogastrinae, Polistinae, Eumeninae, Masarinae, Euparaginae and Vespinae. The sample studied in this research was collected in the spring of 2024 using an insect net in Semnan province, Miami city and from the edge of the sugar beet field. The collected sample was identified as Polistes indicus Stolfa, 1934, which belongs to Polistinae subfamily. Of this subfamily, two genera have been reported from Iran, and the genus Polistes contains more species. The species of this genus have been reported from different geographical regions and 203 species have been described. Polistes indicus is morophologically closely related to Polistes olivaceus (De Geer, 1773) and Polistes wattii Cameron 1900 from which it can be differentiated by the following morphological characteristicse: Ocellar diameter less than posterior ocellar line, Ocello-ocular line 1.5x as posterior ocellar line; dorsal solcus of clypeus shallow and concolourus with face; clypus unevenly punctuated with deep punctures mainly distributed in lower part; general body color yellowish-brown with distinct brownish patterns on dorsal part of the thorax and mesosoma. This bee is scattered in the countries of Oman, United Arab Emirates, Afghanistan, Iran (Kerman and Sisistan –o Baluchistan provinces), Pakistan and Iraq. In this research, this species is reported for the first time from the northern half of Iran. The specimen belonging to this species is deposited in the insect collection, Department of Plant protection, Faculty of Agriculture, Zabol University.
Keywords
Yellow jacket, hornets, new record, Semana province, Polistinae