بررسی تغییرات جمعیت سوسک‌های شاخدار Oryctes agamemnon matthiesseni Reitter ،Oryctes elegans Prell. و سوسک شاخک بلند Jebusaea hammerschmidti Reiche در نخلستان‌های استان خوزستان
پذیرفته شده برای پوستر
کد مقاله : 1651-25IPPC
نویسندگان
1عضو هیات علمی
2عضو هیات علمی موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور- سازمان تحقیقات ، آموزش و ترویج کشاورزی
چکیده
در سال‌های اخیر قاب‌بالان چوبخوار نخل خرما از قبیل سوسک‌های شاخدار Oryctes agamemnon matthiesseni Reitter ، Oryctes elegans Prell. و سوسک شاخک بلند Jebusaea hammerschmidti Reiche در نخلستان‌های ایران خسارت جبران‌ناپذیری را وارد ساخته‌اند. در این پژوهش تغییرات جمعیت این سه آفت مهم در مناطق فعال در روستای حیر واقع در شهرستان آبادان و روستای ام‌التمیر، اهواز، استان خوزستان در طی سال 1398-1400، با استفاده از تله نوری موردبررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده از تغییرات جمعیت این سه آفت مهم ، هر سه آفت تک نسلِ بوده و عمده فعالیت آنها به‌صورت لارو پنهان در تنه نخل خرما است. حشرات بالغ سوسک شاخدار O. elegans در شهرستان آبادان در طی هر دو سال نمونه‌برداری، در دهه اول فروردین فعالیت خود را آغاز کردند، اوج جمعیت در هفته سوم تیرماه قابل‌رؤیت بود و به دنبال آن فعالیت بالغین تا اواخر شهریور ادامه داشت. در شهرستان اهواز، حشرات بالغ سوسک شاخدار O. elegans در هر دو سال از اواخر فروردین‌ماه حدود 10 روز دیرتر از شهرستان آبادان فعالیت خود را آغاز کرد، اوج جمیعت تا دهه ابتدایی تیرماه قابل‌مشاهده و فعالیت بالغین تا اواخر شهریور و اوایل ماه مهر قابل‌رؤیت بود. فعالیت سوسک شاخدار O.agamemnon mathiesseni در نخیلات اهواز نشان داد جمعیت حشرات بالغ در هفته اول اردیبهشت‌ماه حدود، سه هفته دیرتر از گونه سوسک شاخدار O. elegans فعالیت خود را آغاز کرده و به‌تدریج بر میزان فعالیت متراکم آنها افزوده شد، اوج جمیعت آن تا میانه تیرماه قابل‌مشاهده و فعالیت بالغین تا میانه مهرماه ادامه داشت. ازآنجایی‌که این سوسک چوبخوار در روستای حیر در شهرستان آبادان فعالیت نداشت داده‌ای از تغییرات جمعیت آن به دست نیامد. نتایج همچنین نشان داد، در شهرستان آبادان، سوسک شاخک بلند خرما در نخیلات اهواز تاکنون مشاهده نشده است. لذا تغییرات جمعیت آن فقط در روستای حیر که مرکز فعالیت این آفت مهم است قابل‌مشاهده بود. سوسک شاخک بلند خرما دارای یک نسل کامل و در شرایط آب و هوایی آبادان جمعیت حشرات کامل در هر دوسال در هفته آخر اردیبهشت‌ماه در این منطقه فعالیت خود را آغاز و به تدریج برمیزان فعالیت و تراکم آنها افزوده شد، اوج جمیعت در آخر خردادماه قابل‌مشاهده و فعالیت بالغین تا میانه تیرماه قابل‌رؤیت بود. نتایج به‌دست آمده از این تحقیق، به درک بهتر نوسانات جمعیت این سه آفت مهم چوبخوار، زمان ظهور، زمان‌های اوج و کاهش جمعیت و تخمین تراکم جمعیت آنها، که یکی از بنیادی‌ترین روش‌های ارزیابی یک آفت در طبیعت است کمک شایانی می‌کند و نقش مهمی در زمینه مدیریت تلفیقی این آفات در نخلستان‌ها دارد.
کلیدواژه ها
Title
Seasonal fluctuation of Oryctes elegans Prell., Oryctes agamemnon matthiesseni Reitter and Jebusaea hammerschmidti Reiche in Khuzestan date palm groves
Authors
Sara zarghami, kazem Mohammadpour
Abstract
Recently, date palm borers including Oryctes agamemnon matthiesseni Reitter, Oryctes elegans Prell., and Jebusaea hammerschmidti Reiche have caused significant damage in the date palm groves of Iran. The feeding of adults and the larvae, speciallly larvae that make tunnels and large cavities into the trunk will cause the complete destruction of the palm tree. In this research, population fluctations of these pests were investigated in (1) Heir village in Abadan and (2) Umm al-Tamir village in Ahvaz, Khuzestan province, from 2020 to 2022 (24 month) using light traps. Based on this results, all three pests have one generation per year, whit their main activity in the form of larvae hidden in the trunk, digging tunnels inside the trunk palm. During two years in Heir, the flight activity of O. elegans began in the first decade of April, whit a peak population in the third week of July and visible activity of adults until the end of September. In Ahvaz, O. elegans adult started their activity about 10 days later than Abadan in both years with a peak population in the first decade of July and activity of adults until the end of September and early October. In Ahvaz, the adults population of O. agamemnon mathiesseni started their activity in the late of April, three weeks later than O. elegans, with the highest population recorded in the middle of July and activity of adults until the middle of October. Since this beetle was not active in Hir, Abadan, no data on its population changes obtained. Weekly sampling from March 2018 to March 2014 in Abadan city showed that J. hammerschmidti has a complete generation, and in Abadan's climate, starts its activity in the last week of May in both years, with activity and density gradually increasing. The peak of population was recorded in the end of June and the activity of adults was until the middle of July. Since this beetle was not active in Ahvaz, no data on its population’s changes obtained. The outcomes of our results help to understand the fluctuations of these pests, the time of adult appearance, peak and decline times of population and estimating the density of the population, which is one of the most fundamental methods of evaluating these pests in date palm groves.
Keywords
Jebusaea hammerschmidti, Oryctes agamemnon matthiesseni, Oryctes elegans, Date palm, population fluctuation