گزارش گونه‏ ای از جنس نادر Nothocriconemoides Maas, Loof & De Grisse, 1971 (Nematoda: Criconematidae) از استان کرمان

پذیرفته شده برای پوستر
کد مقاله : 1737-25IPPC (R1)
نویسندگان
1دانشگاه شیراز
2استاد دانشگاه شیراز
چکیده
خانواده Criconematidae با بیش از 400 گونه معتبر، یکی از خانواده‏های بزرگ نماتدهای انگل سطحی ریشه گیاهان هستند که گرارت آن‏ها را در پنج زیرخانواده و 18 جنس قرار داده است. نیمی از جنس‏های این خانواده گونه‏های زیاد و پراکنش جهانی دارند. جنس Nothocriconemoides یکی از گروه‏های نادر این خانواده است که تنها سه گونه شناخته شده دارد. ماده‌های این جنس با داشتن شیارهای طولی ظریف در سطح حلقه‏های بدن (حاشیه عقبی حلقه‌ها دندانه‌دار)، لب‏ها دارای برجستگی‌های چهارگانه (submedian lobes) مشخص، دومین حلقه سر یقه‌مانند و متمایز از حلقه‏ سوم، روزنه تناسلی بسته (لب جلویی فرج امتداد یافته در گونه تیپ)، دم مخروطی و لاروها با دندانه‏دار (crenate) بودن حاشیه عقبی حلقه‌ها و غیرآفست بودن اولین حلقه سر از جنس‏های مشابه متمایز می‌گردد. طی مطالعه‌ای که به منظور شناسایی نماتدهای انگل گیاهی مراتع و جنگل‏های استان کرمان طی سال‌های 1398 تا 1402 صورت گرفت، جمعیتی از این جنس جمع‏آوری گردید. جمعیت مورد مطالعه دارای ماده‌هایی به طول 585-818 میکرومتر؛ سر دارای برجستگی‌های چهارگانه مشخص و واقعی، دارای سه حلقه، اولین حلقه سر دیسک‏مانند و متمایل به سمت جلو، دومین حلقه یقه‌مانند با عرض کم‏تر از دو حلقه‏ دیگر، حلقه سوم متمایل به سمت عقب؛ استایلت به طول 93-108 میکرومتر، مری به طول 154-200 میکرومتر، V= 90-93، دم به طول 22-31 میکرومتر و با 3-5 حلقه تلسکوپی، R=62-70، RVan=2-3، Rph= 15-20، Rex= 18-22، RV= 5-8، Ran= 3-5، VL/VB=1.1-1.7؛ حاشیه عقبی حلقه‏ها در لاروها دندانه‌دار عمیق است. این جمعیت با داشتن سر متمایز و شیارهای طولی ظریف در سطح حلقه‏های بدن به گونه‏های Criconemoides decipiens، C. neoaxestis، C. amorphus، C. mongolensis، Nothocriconemoides lineolatus، N. hangzhouensis و N. crenulatus شباهت دارد. اما با اولین حلقه سر دیسک مانند و متمایز از بدن، چهار برآمدگی‏ مشخص و واقعی، تعداد حلقه‌های بدن، طول بدن، طول استایلت، موقعیت روزنه دفعی ترشحی، روزنه تناسلی بسته با لبه جلویی آویزان (مشخص در بیشتر افراد)، دم مخروطی کوتاه، شاخص V و دندانه‏دار بودن عمیق حاشیه عقبی حلقه‏ها در لاروها از این گونه‌ها متمایز می‌گردد. این جمعیت تنها در یک نمونه خاک مشاهده گردید و یک نامزد برای معرفی به عنوان گونه جدید است.
کلیدواژه ها
 
Title
Report of a species of the rare genus Nothocriconemoides Maas, Loof & De Grisse, 1971 (Nematoda: Criconematidae) from Kerman province, Iran
Authors
Hamidreza Rafiee, Akbar Karegar Bideh
Abstract
The family Criconematidae with more than 400 valid species, is one of the largest families of root ectoparasitic nematodes, which Geraert divided them into five subfamilies and 18 genera. Half of the genera of this family have many species with worldwide distribution. Nothocriconemoides is a rare genus of the family and has only three known species. This genus is characterized by having females with fine longitudinal striae on the surface of the body annuli(crenate posterior margin of body annuli), lips with four distinct submedian lobes, the second offset collar-shaped cephalic annulus from third annulus, a closed vulva (with overhanging anterior lip in the type species), a conical tail and juveniles with crenated posterior side of body annuli and first annulus not offset collar-like. During a survey to identify plant-parasitic nematodes in rangelands and forests of Kerman province, Iran, in 2019 to 2023, a population of the genus was collected. This population has females with a length of 585-818 µm; cephalic region with four distinct and true submedian lobes, with three annuli, the first annulus disc-shaped and directed anteriorly, the second collar-shaped and less broad than the other two annuli; Stylet 93-108 µm long, pharynx 154-200 µm long, V= 90-93, tail length 22-31 µm with 3-5 telescopic rings, R = 62-70, RVan= 2-3, Rph= 15-20, Rex= 18-22, RV= 5-8, Ran= 3-5, VL/VB= 1.1-1.7 and the posterior margin of the juvenile annuli is deeply crenated. This population resembles C. decipiens, C. neoaxestis, C. amorphous, C. mongolensis, Nothocriconemoides lineolatus, N. crenulatus and N. hangzhouensis in having an offset cephalic region and longitudinal striae on the body annuli. It is distinguished from them by four distinct and true submedian lobes, the first cephalic annulus disc-shaped and the second collar-shaped offset, the number of body annuli, the body length, the length of stylet, position of secretory- excretory pore, closed vulva with anterior lip overhanging (distinct in most individuals), the short conical tail, V index and deep crenation of posterior margins of juveniles body annuli. This population was found only in one soil sample and is a candidate for introduction as a new species.
Keywords
Kerman province, Forest, Rangeland, Nothocriconemoides, criconematid