اولین گزارش فعالیت سوسک سرخرطومی حنایی خرما Rhynchophorus ferrugineus (Oliv.) (Col.: Dryophthoridae) در استان بوشهر

پذیرفته شده برای پوستر
کد مقاله : 1895-25IPPC (R1)
نویسندگان
1کارشناس مسئول حفظ نباتات
2مدیر حفظ نباتات استان بوشهر
3معاون مدیریت حفظ نباتات استان بوشهر
چکیده
به دنبال گزارش نوعی خسارت مشکوک و غیرمشابه با خسارت آفات چوبخوار خرما (سوسک کرگدنی و سوسک شاخک بلند) در اوایل اردیبهشت ماه سال 1401 در یکی از باغ‌های خرمای روستای حناشور در بخش شنبه و طسوج شهرستان دشتی در استان بوشهر با موقعیت جغرافیایی "39 '25 °28 عرض شمالی و "14 '55 °51 طول شرقی و ارتفاع 360 متر، بلافاصله بررسی برای شناسایی علائم خسارت و تعیین عامل ایجاد کننده خسارت انجام شد. باغ مبتلا به این علائم با موقعیتی کوهستانی در منتهی الیه جنوب شرقی شهرستان دشتی و تقریبا هم‌مرز با بخش‌هایی از شهرستان فراشبند استان فارس بود که با چشمه آبیاری می‌شود و بیشتر ارقام بومی استان از جمله کبکاب، خنیزی، حلو و زاهدی و سایر ارقام در روستا کشت شده است. سن متوسط درختان باغ حدود 50 سال به بالا بود که بعضی از باغداران اقدام به نوسازی باغ‌های خود کرده بودند. بررسی‌ها با حضور فوری اکیپ کارشناسی در موقعیت اعلام شده و مشاهده دقیق پشت قاعده دمبرگ‌ها، محل حذف پاجوش‌ها و تنه‌جوش‌ها، هرگونه ترشح شیره یا صمغ از تنه درختان مبتلا به علائم آغاز شد. با انجام عملیات نمونه‌برداری و حذف قاعده برگ‌ها و کنار زدن لیف‌های خرما حفره‌های عمیقی در داخل تنه درختان مبتلا مشاهده گردید که از بیرون قابل رویت نبود و در بعضی از آنها حجم حفره تغذیه‌ای از سطح خاک شروع شده و تا زیر تاج پیشروی کرده بود. در داخل حفره‌ها سنین مختلف لاروی، شفیره و حشره بالغ سوسک‌ها مشاهده شد که جهت تایید نهایی و تشخیص قطعی نمونه-ها توسط سازمان حفظ نباتات به موسسه گیاهپزشکی ارسال و آفت سوسک سرخرطومی حنایی خرماRhynchophorus ferrugineus (Oliv.) (Col.: Dryophthoridae) شناسایی شد. همچنین به‌منظور بررسی دیگر درختان آن منطقه و دیگر مناطق همجوار، از تیم ردیاب تجربی از استان سیستان و بلوچستان طی دو مرحله استفاده شد. بلافاصله پس از محرز شدن آلودگی، درختانی که آلودگی بالای 70% داشتند به شیوه اصولی امحاء و درختان با آلودگی کمتر با مالاتیون 2 در هزار و سپس قرص گذاری با فسفید آلومینیوم زیر پوشش پلاستیک تیمار شدند. براساس بررسی-های به عمل آمده، به نظر می‌رسد این آفت با پاجوش‌های آلوده از استان‌های آلوده هم‌جوار وارد استان بوشهر شده است. با وجود ارقام مختلف در آن منطقه، این آفت درحال حاضر، تنها روی رقم کبکاب مشاهده شده است. این اولین گزارش از فعالیت سوسک سرخرطومی حنایی خرما در استان بوشهر می‌باشد.
کلیدواژه ها
 
Title
First Report of Rhynchophorus ferrugineus (Oliv.) (Col.: Dryophthoridae) activity on date palms in Bushehr Province
Authors
Zinat Ahmadzadeh, Ahmad Sobhani, Maryam Salehi
Abstract
Following the report of a suspected and unusual symptoms in date palm trees different from those caused by Oryctes spp. and Jebusaea hammerschmidti in a date palm orchard located at 28°25'39" N and 51°55'14" E and 360m altitude in Hanashour village in Dashti District of Bushehr province in May 2022, evaluation for detecting and diagnosis of the destructive agent was conducted. The infested orchard is positioned in the mountain range in far southeast of Dashti District near the Farrashband boundary of Fars Province. This orchard was irrigated by a single spring and local cultivars such as Kabkab, Khanizi, Hallo, Zahedi and others have been planted from 50 years ago. Due to old-aged and non-economic condition of the orchards, some growers have planted the offshoots of date palm among the orchards. Evaluation of the infested trees started immediately by attendance of local professional and expert team. Monitoring the special parts of affected plants specially the base of fronds, base of offshoots and any exudate or gum from the trunks was conducted. By pruning the base of fronds and removing the fibers of trees around the frond basis a great and deep hole inside the trunk was observed. The holes were not visible from outside the trunk but by precise sampling, the holes continued inside the trunk from crown to the beginning of fresh fronds in which different instars of larvae, pupae and adults of beetles could be seen. The samples were sent by Plant Protection Organization for final recognition and approval to Plant Protection Institute and the pest was recognized as red palm weevil Rhynchophorus ferrugineus (Oliv.) (Col.: Dryophthoridae). For more survey of other trees and orchards, the professional team of Sistan and Baluchestan Province was called and the monitoring was conducted in 2 phases in Hanashour and other villages around it. After approval of infestation to red palm weevil, the trees infested more than 70% were eradicated and the trees less than it were treated by full pruning of the frond basis and spraying by 2/1000 Malathion followed by covering with full-proof plastic and implementation of round tablets of Aluminium phosphide. Based on the surveys, it seems that this pest has been introduced in Bushehr province by infested offshoots from infested neighbor provinces. Despite the various cultivars of date palm in that region, this pest has been observed only on Kabkab cultivar. This is the first report of red palm weevil activity in Bushehr Province.
Keywords
Red palm weevil, Date palm, Bushehr Province, Hanashour