تعیین پراکنش نماتد Heterodera schachtii در مزارع چغندرقند استان آذربایجان‌غربی

پذیرفته شده برای پوستر
کد مقاله : 1932-25IPPC (R1)
نویسندگان
1مدیرعامل قند ارومیه
2مدیرعامل شرکت تحقیقات و خدمات فنی مکانیزه چغندرقند ارومیه
3کارشناس شرکت تحقیقات و خدمات فنی مکانیزه چغندرقند ارومیه
4گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، موسسه آموزش عالی آفاق ارومیه
چکیده
چغندرقند یکی از مهمترین محصولات کشاورزی صنعتی در استان آذربایجان غربی می‌باشد. عوامل مختلف بیماریزا شامل قارچ‌ها، باکتری‌ها، ویروس‌ها و نماتدها در کنار آفات مختلف عامل بروز خسارت به این محصول می باشند. نماتد سیستی چغندرقند (Heterodera schachtii) یکی از خسارتزاترین عوامل در مزارع چغندرقند استان به شمار می‌آید. تعیین مناطق آلوده به این نماتد می‌تواند گام بسیار مهمی در جهت مدیریت آن باشد. به‌منظور تعیین مناطق انتشار این نماتد، تعداد 343 نمونه خاک از مزارع چغندرقند دارای قرارداد با کارخانه های قند استان آذربایجان‌غربی در سال 1403 جمع‌آوری و بررسی شد. استخراج سیست‌ها با استفاده از روش فن‌ویک انجام شد و جمعیت شماری شامل شمارش سیست و تخم برای نمونه‌های آلوده در 100 گرم خاک انجام شد. بررسی‌های ریخت‌شناسی و ریخت‌سنجی با استفاده از خصوصیات مختلف سیست‌ها، مخروط انتهای بدن و لاروهای سن دوم انجام شد. نتایج نشان داد که بیشترین پراکندگی آلودگی با میزان 47 درصد نمونه‌ها مربوط به شهرستان خوی و کمترین پراکندگی با میزان 11 درصد مربوط به شهرستان پیرانشهر بود. همچنین در شهرستان‌های ارومیه 21 درصد، چایپاره 19 درصد، سرو 29 درصد، سلماس 22 درصد، قره‌ضیاالدین 16 درصد، لاجان 27 درصد و نوشین‌شهر 34 درصد مزارع آلوده به نماتد سیستی چغندرقند بودند. از نظر میزان میانگین تعداد تخم و لارو سن دوم نیز شهرستان خوی بالاترین میانگین را در مقایسه با سایر شهرستان‌ها دارا بود به‌نحوی که میانگین تعداد تخم و لارو سن دوم در این شهرستان در تمام مزارع 22/342 و در مزارع آلوده 41/334 می‌باشد. در میان مزارع مختلف مورد بررسی 7 مزرعه آلودگی بین 1000-500 داشتند که این مزارع 4/2 درصد مزارع آلوده استان را شامل می‌شوند. میزان پراکنش نماتد در مقایسه با مدت مشابه سال قبل تغییر محسوسی را نشان نداد. علاوه بر گونه Heterodera schachtii، گونه های H. trifolii و H. filipjevi نیز در تعدادی از مزارع شناسایی شد. مدیریت نماتد سیستی چغندرقند چالش‌برانگیز است، چون تخم‌ها قادر خواهند بود به‌صورت غیرفعال درون سیست‏ها برای چندین سال زنده بمانند. از سوی دیگر با توجه به جابجایی‌های وسیعی که در استان انجام می‌شود، لازم است که احتیاط‌های لازم انجام گردد و مخصوصاً بازگشت خاک آلوده به مزارع انجام نگردد. با توجه به شدت آلودگی در برخی از مناطق استان پیشنهاد می‌گردد تحقیقاتی روی مهار این نماتد و شناسایی ارقام محلی و تجاری چغندرقند مقاوم یا متحمل به آن، مناسب با شرایط منطقه زیر کشت، انجام شود.
کلیدواژه ها
 
Title
Distribution of Heterodera schachtii in sugar beet fields of West Azerbaijan province
Authors
Bahman Abdi, Farhad Roshan Zamir, Najmeh Cheraghian, Abbas Mokaram
Abstract
Sugar beet is one of the most important industrial agricultural products in West Azerbaijan province. Various pathogenic agents including fungi, bacteria, viruses and nematodes, along with various pests, cause damage to this product. Sugar beet cyst nematode (Heterodera schachtii) is one of the most damaging factors in sugar beet fields of the province. Determining the areas infected with this nematode can be a very important step in its management. In order to determine the distribution areas of this nematode, 343 soil samples were collected from sugar beet fields which have contracts with sugar factories in West Azerbaijan Province in 2024. Cysts were extracted using Fenwick and population including cyst and egg was counted in 100 grams infected samples. Morphological and morphometric characteristics of cysts, cone top and J2s were surveyed. The results showed that the highest spread of pollution with the amount of 47% of the samples is related to Khoi County and the lowest spread with the amount of 11% is related to Piranshahr county. Also, in the cities of Urmia 21%, Chaipareh 19%, Seru 29%, Salmas 22%, Qareziaedin 16%, Lajan 27% and Noshinshahr 34% of the fields were infected with sugar beet cyst nematode. In average of J2s and eggs, Khoi city had the highest compared to other cities, so that the average of J2s and eggs in this city is 342.22 in all fields and 334.41 in contaminated fields. Among the various investigated fields, 7 fields had contamination between 500-1000 eggs and J2s, and these fields include 2.4% of the contaminated fields in the province. The spread of nematodes did not show any noticeable change compared to the same period last year. In addition to Heterodera schachtii, H. trifolii and H. filipjevi were also detected in some fields. Management of sugar beet cyst nematode is in challenging because the eggs will be able to survive passively inside the cysts for several years. On the other hand, due to the large displacements that are carried out in the province, it is necessary to take necessary precautions and especially not to return the contaminated soil to the fields. Considering the severity of contamination in some fields of the province, it is suggested to conduct research on controlling this nematode and identifying local and commercial varieties of sugar beet that are resistant or tolerant to it, suitable for the conditions of the cultivated fields.
Keywords
West Azerbaijan, cyst, contamination, population, Distribution