شناسایی منابع مقاومت به قارچ Puccinia graminis f. sp. tritici در ارقام بومی گندم
پذیرفته شده برای پوستر
کد مقاله : 2001-25IPPC (R1)
نویسندگان
1واحد پاتولوژی بخش تحقیقات غلات، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج
2بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مغان
چکیده
تنش‌های زیستی گیاهان شامل بیماری‌های مختلف قارچی از عوامل موثر در کاهش عملکرد محصولات کشاورزی و افزایش هزینه‌های تولید می‌باشند. بیماری زنگ ساقه یا زنگ سیاه گندم با عامل قارچی Puccinia graminis f. sp. tritici (Pgt) یکی از مهم‌ترین و خسارت‌زاترین بیماری‌های گندم در جهان به شمار می‌رود. شناسایی تنوع ژنتیکی مقاومت به زنگ ساقه در ساختار میزبان و استفاده از ارقام مقاوم اقتصادی‌ترین، کارآمدترین و سالم‌ترین روش زیست‌محیطی کنترل این بیماری می‌باشد. از آنجا که ارقام بومی از مهم‌ترین منابع تنوع ژنتیکی گندم در کشور می‌باشند، بنابراین شناسایی منابع مقاومت نسبت به نژادهای مختلف قارچ عامل بیماری در نمونه‌های بومی گندم دور از انتظار نیست. به منظور یافتن منابع جدید مقاومت نسبت به اغلب نژادهای شناسایی شده‌ی قارچ Pgt در کشور (TKTTF, TTTTF, PKTTF, TKSTF, PKSTF, PKTTC, PTRTF, PTTTF, PKSTC, TTRTF, TKSTC, PKRTF)، مقاومت گیاهچه‌ای 40 نمونه‌ی گندم بومی جمع‌آوری شده از مناطق مختلف دنیا نسبت به زنگ سیاه به همراه شاهد حساس موروکو (Morocco) در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در شرایط کنترل شده‌ی گلخانه مورد بررسی قرار گرفت. مایه‌زنی گیاهچه‌های هشت روزه با سوسپانسیون یوریدینیوسپور در روغن سولترول 170 به نسبت یک گرم در 100 میلی‌لیتر انجام شده و 14 روز بعد، تیپ آلودگی بر روی ژنوتیپ‌ها بر اساس مقیاس اصلاح شده‌ی صفر تا چهار مک‌اینتاش و همکاران (McIntosh et al., 1995) ثبت گردید. از بین گندم‌های بومی مورد مطالعه 15 درصد نمونه‌ها نسبت به تمامی نژادهای مورد بررسی واکنش مقاومت موثر، 10 درصد نمونه‌ها درجات مختلفی از واکنش نیمه مقاومت تا نیمه حساسیت و 75 درصد نمونه‌ها نیز نسبت به تمام نژادها واکنش حساسیت نشان دادند. از نمونه‌های گندم بومی دارای درجات مختلف مقاومت شناسایی شده در این تحقیق، می‌توان به عنوان منابع مقاومت نسبت به بیماری زنگ سیاه برای تهیه‌ی ارقام مقاوم جدید با مقاومت پایدار در برنامه‌های به‌نژادی گندم استفاده کرد.
کلیدواژه ها
Title
Identification of sources of resistance to Puccinia graminis f. sp. tritici in wheat landraces
Authors
Ramin Roohparvar, Ali Omrani
Abstract
Biotic stresses of plants including various fungal diseases could play major role in agricultural crop loss as well as high production costs. Wheat stem rust or black rust caused by the basidiomycetous fungus Puccinia graminis f. sp. tritici (Pgt) is one of the most important and devastating wheat diseases, worldwide. Identification of genetic diversity in resistance to stem rust within the host structure, and utilization of resistant wheat cultivars are considered as the most efficient and environmentally safe method of stem rust control. Since wheat landraces are the most important sources of genetic diversity, so resistant sources to various Pgt races could be found among the available landraces. In order to identify new sources of resistance to the majority of reported Iranian Pgt races (TKTTF, TTTTF, PKTTF, TKSTF, PKSTF, PKTTC, PTRTF, PTTTF, PKSTC, TTRTF, TKSTC and PKRTF), seedling resistance of 40 global wheat landraces as well as the susceptible control Morocco was investigated in a randomized complete block design in three replications under controlled greenhouse condition. Eight-day-old seedlings were inoculated with urediniospore suspension in Soltrol 170 oil (1g/100ml), and the infection types were recorded on the genotypes based on modified 0-4 scale of McIntosh et al. (1995) at 14 dpi. Among the studied wheat landraces, 15% showed effective resistance, 10% displayed varying degrees of semi-resistance to semi-susceptibility and 75% samples were susceptible. Wheat landraces displaying different levels of resistance identified in this study could be used in wheat breeding programs as sources of resistance to stem rust disease to provide new resistant cultivars with durable resistance.
Keywords
Stem rust disease, black rust, Fungal race, genetic diversity